“ประเพณีกินเจ” ของภูเก็ตหรือเรียกอย่างเป็นทางการว่า “ประเพณีกินผัก” เพื่อให้สอดคล้องกับคำแปลตรงตัวจากภาษาจีนที่ใช้ว่า “เจียะฉ่าย” นั่นเอง
ในช่วงเทศกาลถือศีลกินผักในแต่ละปีนั้นแต่ละอ้าม (ศาลเจ้า) ของจังหวัดภูเก็ตและประชาชนจะร่วมกันจัดกิจกรรมต่างๆ มากมาย … ผมได้คัดกำหนดการของกิจกรรมและพิธีบางส่วนที่น่าสนใจมาให้เพื่อนๆ เป็นข้อมูลในการชมประเพณีกินผักสำหรับปี 2559 นี้ครับ
พิธียกเสาโกเต้ง ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของการเริ่มต้นประเพณีกินผัก จะทำช่วงบ่ายราว 3-5 โมงเย็นที่ทุกอ้ามของจังหวัดภูเก็ตในวันที่ 30 กันยายน 2559 … อยู่ใกล้ที่ไหนก็ไปร่วมชมพิธีที่นั่นได้เลย
พิธีเอี๊ยวเก๊งหรือพิธีแห่พระรอบเมือง เป็นอีกหนึ่งพิธีที่ห้ามพลาดของประเพณีกินผักภูเก็ต … โดยตลอดสองข้างทางของถนนหลายสายในภูเก็ต จะมีชาวบ้านมาตั้งโต๊ะบูชาเพื่อรอการออกเยี่ยมเยียนและอวยพรขององค์พระกิ๊วหองไต่เต่ ทั้งนี้ระหว่างการแห่จะมีการแสดงอิทธิฤทธิ์ต่างๆ ของพระ (ร่างทรง) ที่ร่วมขบวนด้วย ทั้งนี้ศาลเจ้าใหญ่ของภูเก็ตคือศาลเจ้าบางเหนียว, ศาลเจ้าจุ้ยตุ่ย, ศาลเจ้ากะทู้และศาลเจ้าหล่อโรง จะแห่พระในวันที่ 6 , 7, 8 และ 9 ตุลาคม 2559 ตามลำดับ โดยสามารถรอชมได้ที่บริเวณหอนาฬิกา (วงเวียนสุรินทร์) โดยขบวนจะออกจากศาลเจ้า 6 โมงเช้าสำหรับศาลเจ้าบางเหนียว, 8:09 น. สำหรับศาลเจ้าจุ้ยตุ่ย, 6:45 น. สำหรับศาลเจ้ากะทู้และ 7:00 น. สำหรับศาลเจ้าหล่อโรง
สำหรับเส้นทางของขบวนแห่ ผมขอนำแผนที่จากทาง ททท. สำนักงานภูเก็ตมาเผยแพร่นะครับ
พิธีโกยห่านหรือพิธีสะเดาะเคราะห์ จะทำที่แต่ละศาลเจ้า โดยผู้เข้าร่วมพิธีจะเดินข้ามสะพานและให้พระประทับตราลงบนเสื้อ … หลายคนจะสวมเสื้อตัวเดิมที่เคยประทับในปีก่อนๆ เหมือนกับเป็นการสะสมเลยก็ว่าได้ … พิธีดังกล่าวจะทำในวันท้ายๆ ของประเพณีกินผัก เสมือนการให้ชีวิตใหม่แก่ผู้ที่ได้ทำการถือศีลในช่วงเทศกาลนี้ โดยเกือบทุกศาลเจ้าจะจัดพิธีโกยห่านในช่วงบ่ายหรือค่ำของคืนวันที่ 9 ตุลาคม 2559 ก่อนที่จะมีพิธีส่งพระ (บางศาลเจ้าอาจจัดให้มีก่อนล่วงหน้า 1 วัน)
พิธีส่งองค์กิ๊วหองไต่เต่หรือพิธีส่งพระ จะมีในคืนวันที่ 9 ตุลาคม 2559 ซึ่งเป็นคืนสุดท้ายของประเพณีกินเจ เพื่อเป็นการส่งองค์กิ๊วหองไต่เต่กลับสวรรค์ โดยศาลเจ้าจะจัดขบวนแห่พระไปตามถนนเส้นต่างๆ ในภูเก็ต และส่วนใหญ่จะไปสิ้นสุดที่สะพานหิน (เว้นแต่ศาลเจ้าที่อยู่นอกเมือง อาจส่งพระในจุดที่แตกต่างกันไป) ในคืนดังกล่าวนี้ ประชาชนจำนวนมากจะมารอส่งพระตลอดเส้นทาง มีการจุดประทัดเพื่อเป็นการต้อนรับองค์กิ๊วหองไต่เต่ นับเป็นอีกหนึ่งพิธีกรรมที่แต่ละปีจะมีชาวภูเก็ตพร้อมใจกันมาร่วมพิธีกันอย่างคับคั่ง ทั้งนี้ขบวนของแต่ละศาลเจ้าจะเริ่มออกจากเดินทางตั้งแต่ช่วงค่ำและไปสิ้นสุดที่สะพานหินในช่วงดึกของคืนวันที่ 9 ตุลาคม 2559 ถือเป็นการสิ้นสุดประเพณีกินเจสำหรับบุคคลทั่วไป
ข้อมูลเพิ่มเติมสามารถดูได้จาก
รายละเอียดประเพณีถือศีลกินผักภูเก็ตและกำหนดการต่างๆ
แนะนำพิธีการต่างๆ ในช่วงเทศกาลกินผักไปแล้ว เชื่อว่าหลายคนคงถือโอกาสลงมาเที่ยวภูเก็ตในช่วงดังกล่าวเพื่อชมความสวยงามของท้องทะเลไปพร้อมๆ กับสัมผัสความยิ่งใหญ่ของประเพณีกินผักภูเก็ต ที่ผมบอกได้เลยว่าเป็นหนึ่งในเทศกาลที่คึกคักที่สุดของจังหวัดเล็กๆ แห่งนี้ … เมื่อก่อนคนภูเก็ตทานเจกัน 1 วัน 3 วัน 5 วันสุดท้ายบ้างแล้วแต่ความตั้งใจ แต่ในปัจจุบันมีคนหันมาทานเจกันมากขึ้นและส่วนใหญ่ก็ทานกันครบ 9 วันเลยทีเดียว ดังนั้นเมื่อถึงเทศกาลกินเจ ร้านค้าในภูเก็ตจึงพร้อมใจกันขายอาหารเจกันมากมาย โดยเฉพาะในเขตเมืองภูเก็ตเราจะพบกับธงเหลืองปักหน้าร้านเพื่อบอกว่ามีอาหารเจขายอยู่บนถนนทุกสาย
อาหารเจในสมัยนี้ก็มีพัฒนาการไปมาก จากที่เมื่อก่อนมีแต่ผักกับแป้งนำมาประกอบเป็นอาหารแบบง่าย ๆ แต่ในปัจจุบันมีการนำวัตถุดิบจำพวกแป้งกับโปรตีนสกัดมาแปรรูปให้มีลักษณะคล้ายกับเนื้อจริงๆ และเมื่อนำมาปรุงรสก็แทบจะเหมือนกับอาหารทั่วไปเลย … บางคนอาจแย้งว่าในเมื่อต้องการถือศีลแล้วทำไมยังตัดกิเลสในเรื่อง รูป-รส ไม่ได้ แต่สำหรับผมแล้วหากมองเรื่องของการไม่เบียดเบียนชีวิตอื่นๆ เป็นที่ตั้งแล้ว การทำให้อาหารเจทานง่าย ช่วยให้คนร่วมประเพณีนี้มากขึ้นก็น่าจะส่งผลให้ละเว้นจาการเบียดเบียนชีวิตอื่นได้มากขึ้นเช่นกัน ดังนั้นหากมองในมุมนี้แล้ว ไม่ว่าวิธีการจะเป็นแบบไหน แต่ถ้าช่วยชีวิตอื่นได้มากขึ้นก็น่าจะเกิดกุศลเหมือนกัน
เอาล่ะ เกริ่นมาซะเยิ่นยาว อันที่จริงอยากจะบอกว่าทุกวันนี้ในภูเก็ตมีร้านอาหารเจมากมายเหลือเกิน มากจนบางทีก็เลือกทานไม่ถูก โดยเฉพาะคนที่มาจากต่างจังหวัด อยากหาอาหารเจรสชาติถูกปากในเมืองภูเก็ต คงจะสับสนไม่น้อย … รีวิวนี้จะพาไปรู้จักกับร้านอาหารเจรสเด็ดบางส่วนของภูเก็ตกันครับ ส่วนใหญ่เป็นร้านที่ผมชอบไปทานเสมอ บางร้านนี่ไปเฉพาะช่วงกินเจเลย … มีอยู่ 2-3 ร้านที่ผมยังไม่เคยลองไปทานช่วงเจ แต่เพื่อนๆ สายกินยืนยันว่าอร่อยไม่เสียชื่อแน่ๆ จึงนำมาอยู่ในลิสต์ด้วย
สำหรับพิกัดของแต่ละร้าน ผมได้ทำ link ไว้ให้แล้วตอนท้ายของรีวิวนะครับ
กิ่งหลิว ปกติ “กิ่งหลิว” เป็นร้านอาหารเจอยู่แล้ว จึงมีอาหารเจให้ทานกันได้ตลอดปี สำหรับในช่วงเทศกาลกินเจ จะมีผู้มาใช้บริการร้านนี้มากเป็นพิเศษ
ความพิเศษของกิ่งหลิวคือเมนูอาหารตามสั่ง อาหารจานเดียวหลากหลาย ราคากลางๆ แถมยังมีเมนูเจเด็ดๆ ที่หาทานยากอย่างเช่นพิซซ่าเจด้วย
โกปี้ (Kopi de Phuket) เป็นร้านอาหาร+กาแฟชื่อดังที่อยู่คู่ภูเก็ตมาหลายปี สไตล์การจัดร้านก็ออกแนวจีนๆ อยู่แล้ว ช่วงเจก็จะขายอาหารเจเต็มรูปแบบ พร้อมกับเมนูน่าทานมากมาย … จุดเด่นของโกปี้อีกอย่างก็คือตั้งอยู่บนถนนสายที่จะมีขบวนแห่พระของศาลเจ้าใหญ่ๆ รวมถึงพิธีแห่อันยิ่งใหญ่ในวันส่งพระ จึงเหมาะอย่างยิ่งที่จะจับจองที่นั่งในการชมพิธีดังกล่าว
ข้าวแกงโกถ๋าววัดเทพ เป็นหนึ่งในร้านข้าวแกงริมทางที่ผมใช้บริการเป็นประจำช่วงเทศกาลเจ อาหารมีหลากหลาย ราคาย่อมเยา รสชาติอร่อยถูกปาก จึงไม่แปลกมีคนมาทานแน่นขนัดตลอดเทศกาล
ร้านใต้ต้นมะม่วง เป็นร้านอาหารข้าวแกงที่มีลูกค้าหนาแน่นตลอด ส่วนใหญ่ผมจะไปใช้บริการตอนเช้า ไม่แน่ใจเหมือนกันว่าจะขายมื้อเที่ยงด้วยหรือไม่ นอกจากจะมีอาหารให้เลือกหลากหลายแล้วยังรสชาติอร่อยและราคาเป็นกันเองด้วย ใครที่ไม่อยากทานข้าวก็มีขนมจีนเป็นตัวเลือกด้วย แต่ที่บอกมาทั้งหมดไม่ใช่ช่วงเจนะครับ ผมยังไม่เคยลองทานอาหารเจที่นี่เลย แต่หลังจากให้เพื่อนๆ โหวตกัน ร้านนี้ก็ติดโผด้วย ดังนั้นจึงขอนำมาอยู่ในร้านเจนแนะนำ เพราะเชื่อว่ารสชาติอาหารเจคงอร่อยไม่แพ้กัน
ริชชี่ เป็นอีกร้านที่อยู่คู่ภูเก็ตมานาน เป็นร้านติดแอร์แนวนั่งสบาย ทางร้านจะเน้นในวัตถุดิบปลอดสารพิษด้วยจึงน่าจะถูกปากและถูกใจคนที่รักสุขภาพ … เมนูเด็ดในช่วงเจ อาทิ เห็ดแดดเดียว, แกงเผ็ดเป็ดย่างเจ, หลนเจ ฯลฯ แค่ฟังก็น้ำลายไหลแล้วใช่มะ
เลมอนกราส (Lemongrass) เป็นร้านหรูดูดี อยู่ใน Lime Light Avenue ซึ่งเป็น Community mall ชื่อดังใกล้ย่านเมืองเก่าภูเก็ต นอกจากร้านจะตกแต่งอย่างสวยงามแล้ว เมนูเจที่นี่ก็รสชาติเด็ดไม่แพ้กัน
ดอกบัว เป็นร้านที่ขายอาหารเจโดยเฉพาะอยู่แล้ว ผมยังไม่เคยลองไปทานซักที แต่ขับรถผ่านทีไรก็เห็นมีคนอยู่ในร้านตลอด และเพื่อนๆ หลายคนก็นึกถึงร้านนี้เมื่อพูดถึงอาหารอร่อยช่วงกินเจ จึงขอนำร้านนี้มาไว้ในลิสต์ด้วย หากได้มีโอกาสไปทานจะมาเขียนข้อมูลเพิ่มเติมให้นะครับ
พิกัดร้านอาหารเจข้างต้น สามารถดูได้จาก link ด้านล่างครับ
https://drive.google.com/open?id=1hQQFgt7xS27zVmWV-q3uSQN2IHA&usp=sharing
นอกจากร้านข้างต้นแล้ว ยังมีอีกหลายร้านดังในเมืองภูเก็ตที่มีอาหารเจขาย โดยประยุกต์จากเมนูประจำของร้าน ซึ่งปีนี้บางร้านก็เริ่มนำเมนูเจออกมาโปรโมทกันแล้ว ผมยังไม่ได้ไปลองทานแต่เชื่อว่ารสชาติต้องไม่แพ้เมนูปกติเป็นแน่ … ร้านเหล่านี้ก็อาทิ แหนมเนืองคุณอ้อ, ร้านพิเศษ, ร้านกินสุข, ร้านเซล้องเป็นต้น
สำหรับใครที่จะลงมาเที่ยวภูเก็ตในช่วงเทศกาลกินเจ ก็ลองแวะไปชิมร้านแนะนำเหล่านี้ได้ครับ รับรองว่าไม่ผิดหวัง
